Με τον όρο διαφραγματοκήλη εννοούμε την πρόπτωση ενδοκοιλιακού σπλάχνου από την υψηλής πίεσης περιτοναϊκή κοιλότητα προς τη χαμηλής πίεσης θωρακική κοιλότητα. Το ενδοκοιλιακό όργανο που εισέρχεται στο θώρακα είναι συνήθως ο στόμαχος, το έντερο ή ο σπλήνας.
ΠΩΣ ΤΑΞΙΝΟΜΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚΗΛΕΣ ;
Υπάρχουν διάφορα επιμέρους είδη διαφραγματοκηλών, που δεν παρουσιάζουν όμως αξιοσημείωτες μεταξύ τους διαφορές όσον αφορά τη συμπτωματολογία και την αντιμετώπισή τους. Συνηθέστερες πάντως είναι οι κήλες του οισοφάγειου τρήματος (κατ’επολίσθησιν οισοφαγοκήλη, παραοισοφαγοκήλη και μικτή οισοφαγοκήλη).
ΓΙΑΤΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ;
Πολλοί παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν στη δημιουργία διαφραγματοκήλης. Ορισμένοι από αυτούς είναι η εκφύλιση των ανατομικών στοιχείων της περιοχής λόγω ηλικίας, η παχυσαρκία, η ινώδης βράχυνση του οισοφάγου μετά από χρόνια γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης λόγω αύξησης βάρους – εγκυμοσύνης – έντονης σωματικής άσκησης.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ;
Η κλινική εικόνα είναι τυπική της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και της οισοφαγίτιδας:
• Άλγος επιγαστρίου με επέκταση στο θώρακα που ακολουθεί τα γεύματα και επιδεινώνεται σε επίκυψη ή κατάκλιση
• Αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου
• Αναγωγές υγρών ή/και τροφών
• Δυσκαταποσία
• Έντονες ερυγές
• Αίσθημα παλμών και οπισθοστερνικού βάρους
ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΜΙΑ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚΗΛΗ ;
Οι επιπλοκές της διαφραγματοκήλης είναι αυτές της χρόνιας γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης:
• Πνευμονία από εισρόφηση
• Αναπνευστική δυσχέρεια
• Αρρυθμίες
• Αιμορραγίες, έλκη, στενώσεις οισοφάγου
• Προκαρκινικές αλλοιώσεις οισοφάγου ή ακόμα και ανάπτυξη καρκίνου
ΠΩΣ ΔΙΑΓΙΓΝΩΣΚΕΤΑΙ ;
Πρώτο βήμα αποτελεί όπως πάντα η λήψη ιστορικού και η ορθή εκτίμηση της κλινικής εικόνας και της συμπτωματολογίας. Εν συνεχεία μπορεί να απαιτηθούν συγκεκριμένες απεικονιστικές εξετάσεις για την επιβεβαίωση της διάγνωσης (ακτινολογικός έλεγχος, βαριούχο γεύμα, αξονική τομογραφία). Σημαντική θέση στη διαγνωστική φαρέτρα του ιατρού έχει η οισοφαγο-γαστροσκόπηση από έμπειρο και εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο σε συνδυασμό με την ενδοσκοπική μανομετρία (μέτρηση των πιέσεων της περιοχής).
ΠΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ ;
Αρχικά ακολουθείται συντηρητική αγωγή η οποία περιλαμβάνει:
• Απώλεια βάρους
• Τήρηση διατροφικών κανόνων όπως η αποφυγή λιπαρών γευμάτων, καρυκευμάτων, σοκολάτας και άλλων ερεθιστικών τροφών
• Λήψη μικρών γευμάτων χωρίς την ταυτόχρονη λήψη υγρών
• Κατάκλιση το νωρίτερο 2 ώρες μετά από κάθε γεύμα
• Αποφυγή άρσης βάρους
• Φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση της γαστρικής έκκρισης
Εφόσον η συντηρητική αγωγή αποτύχει, ο ασθενής αδυνατεί να συμμορφωθεί, η συμπτωματολογία είναι έντονη και βασανιστική ή έχουν δημιουργηθεί επιπλοκές από το γαστρεντερικό ή το αναπνευστικό σύστημα, τότε έχει ένδειξη η χειρουργική θεραπεία.
ΠΩΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ;
Με τη χειρουργική αντιμετώπιση ανατάσσεται η διαφραγματοκήλη και διορθώνεται με ράμματα το χάσμα του διαφράγματος. Η επέμβαση σημπληρώνεται πάντα με κάποια αντιπαλινδρομική τεχνική τυλίγοντας τον θόλο του στομάχου γύρω από το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου.
Στη σύγχρονη εποχή έχει επικρατήσει η λαπαροσκοπική και η ρομποτικά υποβοηθούμενη αντιμετώπιση της διαφραγματοκήλης, λόγω των γνωστών πλεονεκτημάτων (ελάχιστα επεμβατική, λιγότερος πόνος, ταχύτερη ανάρρωση, λιγότερες επιπλοκές από το τραύμα, ανώτερο αισθητικό αποτέλεσμα). Γίνεται μέσω 4-5 μικρών τομών (5-12mm) στο δέρμα, χωρίς να γίνει διατομή μυών.
ΠΟΙΟ ΤΟ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ; ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ;
Εφόσον έχει γίνει κατάλληλη επιλογή των ασθενών αλλά και της χειρουργικής τεχνικής τα αποτελέσματα είναι πολύ καλά. Μετεγχειρητικά πιθανώς να εμφανιστεί αδυναμία ερυγών (ρεψίματος) και εμέτων καθώς και αίσθημα γρήγορου κορεσμού (ο ασθενής χορταίνει με την τροφή πιο γρήγορα).
Επιπλοκές σε πολύ χαμηλά ποσοστά είναι πιθανές, όπως και σε κάθε επεμβατική θεραπευτική διαδικασία. Αφορούν τον τραυματισμό του οισοφάγου, του στομάχου ή άλλων γειτονικών οργάνων όπως ο σπλήνας. Τέτοιες επιπλοκές δεν έχουμε συναντήσει κατά την πρακτική της χειρουργικής μας ομάδας.